Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan sanayi, emek ve üretim kültürüne dair belgeleri keşfedin.
Kundura Hafıza Arşiv Kataloğu
Arşiv & Araştırma
Kundura Hafıza Arşiv ve Araştırma Merkezi, ana koleksiyonu Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası başta olmak üzere, Sümerbank ve Etibank’a bağlı diğer fabrikalarına ait ve Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinin sanayi tarihine odaklanan farklı alt koleksiyonlarını kapsıyor.
Kundura Hafıza, Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası’nın kültürel mirasını korumaya yönelik çalışmalar geliştirmeyi ve farklı disiplinlere de yeni alanlar yaratmayı amaçlayan arşiv sergi, atölye, akademik ve sanatsal çalışmalar için zengin bir kaynak sunuyor.
Kundura Hafıza’nın Arşiv ve Kütüphane Katalogları
Osmanlı’nın son döneminden Cumhuriyet’in erken yıllarına uzanan sanayi, emek ve üretim kültürünü belgeleyen kaynaklara araştırma odaklı erişim imkânı sunar.
Sümerbank Koleksiyonu
Sümerbank’a bağlı çeşitli fabrikaların endüstri, üretim ve sosyal yaşamına dair fotoğraf ve kartpostalların yanı sıra dergi, gazete, kitap gibi basılı yayınlar ve defter, mimari çizim, makine çizimi, harita, ürün kataloğu, yazışmalar, raporlar, faturalar ve diğer dokümanlar, porselen tabak ve çanaklar ile pijama gibi tekstil ürünlerinden oluşur.
Sümerbank Nazilli Basma Fabrikası’nda 23 Nisan kutlaması, 1938.
Sümerbank Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası’nda Yeni Kundura Binası’nın inşaat çalışmaları, Temmuz 1961.
Sözlü Tarih Koleksiyonu
2015 yılında Tarih Vakfı işbirliğiyle başlatılan ve 2017 yılından günümüze kadar kendi bünyesinde çalışmalarına devam eden Kundura Hafıza Arşiv ve Araştırma Merkezi, sözlü tarih yöntemiyle bugüne kadar 200’ü aşkın fabrika işçisi ve aileleriyle görüşmeler gerçekleştirdi.
Koleksiyon, sözlü tarih video kayıtlarının yanı sıra bu çalışma kapsamında bağışlanan ve 19. yüzyılın başlarından 2000’li yıllara uzanan 5.000’e yakın fotoğraf, doküman ve objeyi içeriyor.
Sac Ambarı Koleksiyonu
Fabrikanın Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde kullanılan üretim ve sosyal yaşam alanlarına ait yaklaşık 4.000’e yakın objeden (deri işleme ve üretim makinesi, buhar makinesi, dikiş makinesi, daktilo, el aletleri, laboratuvar ve sağlık malzemesi, kundura vb.) oluşur.
Kamusal Programlar
Hafıza Konuşmaları
“Hafıza Konuşmaları” Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet dönemlerinin sanayileşme ve kurumsallaşma çalışmalarının yanı sıra emek, iktisat ve kültürel tarihine günümüzden yeni bakış açıları getiren bir panel dizisi.
Kundura Hafıza Arşiv ve Araştırma Merkezi’nin Cumhuriyet’in 100. yıldönümü kutlamalarına ve Sümerbank’ın 90. yılına özel olarak hazırladığı etkinlik, 1933 yılında kurulan ve Cumhuriyet tarihinin önemli simgelerinden birine dönüşen Sümerbank’ın “Her Şeyi Daha İyi Başaracağız” sloganından yola çıkıyor. 19. yüzyılın başlarından itibaren gerçekleştirilen sanayileşme çalışmalarını ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında yürütülen kurumsallaşma ve fabrikalaşma faaliyetlerine odaklanıyor.
Hafıza Konuşmaları I: Emek
28.10.2023
16:15 – 16:25 Moderatör Açılış Konuşması (S. Buse Yıldırım)
16:25 – 16:40 Erken Cumhuriyet Fabrikaları: Coğrafya, Aktörler ve Akışlar (Aslı Odman)
16:40 – 16:55 Sümerbank’ın Misyonu: İktisadi Bağımsızlık (Doç. Dr. Murat Koraltürk)
16:55 – 17:10 Erken Cumhuriyet Döneminde Emeğe Sümerbank İşletmelerinden Bakmak (Dr. Hakan Koçak)
Hafıza Konuşmaları II: Sosyal Hayat, Kadın Emeği, İktisat
23.03.2024
1. Oturum: Sosyal Hayat
11:30 – 11:50 Kundura Hafıza Açılış Konuşması (S. Buse Yıldırım)
11:50 – 12:10 Moderatör Açılış Konuşması (Prof. Dr. Arzu Öztürkmen)
12:10 – 12:30 Bir Fabrikanın Hafızasını Okuma: Beykoz Kundura Örneği (Doç. Dr. Gül Köksal)
12:30 – 12:50 Sümerbank’ın Sosyal Politikalarda Üstlendiği Misyon (Prof. Dr. Serkan Tuna)
12:50 – 13:10 Türkiye’de Kadın Emeği Tarihini Kör Noktası Olarak Kreş (Dr. Tuba Demirci)
2. Oturum: Kadın Emeği
14:30 – 14:50 Moderatör Açılış Konuşması (Dr. Asena Günal)
14:50 – 15:10 Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Döneminde Kadın Emeği (Dr. Yaşar Tolga Cora)
15:10 – 15:30 Erken Cumhuriyette Çalışma Yaşamında Kadınlar (Prof. Dr. Gülhan Balsoy)
15:30 – 15:50 ’İğne ile Kuyu Kazmak’ ile ‘Beden Ölse bile Yaşamak’ Arasında: Kadın Emeğini Hereke Halısı’na Yerleştirmek (Dr. Pınar Karababa)
3. Oturum: Oturum – İktisat
16:30 – 16:50 Moderatör Açılış Konuşması (Prof. Dr. Hakan Yılmaz)
16:50 – 17:10 1929 Dünya Ekonomik Krizi Sonrası Türkiye’nin İktisat Politikası, Sümerbank’ın ve Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası’nın Bu Politikalardaki Yeri (Prof. Dr. İlhan Tekeli)
17:10 – 17:30 Türk Dokumacılık Endüstrisi ve Sümerbank (Prof. Dr. Aslıhan Aykaç)
17:30 – 18:50 Türkiye’de İşçi Sınıfının Oluşumu ve Geç Osmanlı – Erken Cumhuriyet Dönemi Emek Tarihçiliği (Doç. Dr. Yusuf Doğan Çetinkaya)
Hafıza Konuşmaları III : Endüstri Mirası & Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kağıt Endüstrisi
26.10.2024
- Oturum: Endüstri Mirası
14:00 – 14:20 Moderatör Açılış Konuşması (Prof. Dr. Gülsün Tanyeli)
14:20 – 14:40 Endüstri Mirasının Kentsel Ölçekte Korunması ve Yeniden Kullanılması (Dr. Mehmet Saner)
14:40 – 15:00 Endüstri Mirasının Yeniden İşlevlendirilmesinde Yaratıcı Endüstriye Düşen Rol (Ekin Sarıca)
15:00 – 15:20 Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası’nın Bir Üniversiteye Dönüşüm Süreci (Prof. Dr. Burak Asıliskender)
- Oturum: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Kağıt Endüstrisi
16:00 – 16:20 Moderatör Açılış Konuşması (Doç. Dr. Hakan Koçak)
16:20 – 16:40 Mabeynci Osman Bey ve Beykoz Hamidiye Kağıt Fabrikası (Prof. Dr. Nedret Kuran)
16:40 – 17:00 Bir Cumhuriyet Aydını: Mehmed Ali Kağıtçı (Dr. Mehmet Sarıoğlu)
17:20 – 17:40 Türkiye’nin Hafızası Seka Kağıt Müzesi (Salim Saraç)
Hafıza Konuşmaları IV : Arşiv ve Kütüphane
25.10.2025
14:00 – 14:10 Moderatör Açılış Konuşması (Erdi Yüksel)
14:10 – 14:30 Çelik Gülersoy Vakfı İstanbul Kitaplığı (Hayri Fehmi Yılmaz)
14:30 – 14:50 Bir Sanat Kütüphanesinin Yolculuğu: Vitali Hakko Kreatif Endüstriler Kütüphanesi (Begüm Başoğlu Öner)
14:50 – 15:10 Bursa Büyükşehir Belediyesi Kent Müzesi Arşivi (Dilek Yıldız Karakaş)
*25.10.2025 tarihinde gerçekleşen program Kundura Hafıza Arşiv ve Araştırma Merkezi’nin açılışına paralel olarak düzenlenmiştir.